Przed nami kolejna rekrutacja do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych i innych form wychowania przedszkolnego, jak zatem sprawnie i zgodnie z prawem oświatowym oraz rozporządzeniem o rekrutacji przeprowadzić nabór na wolne miejsca w przedszkolu na rok szkolny?

Obowiązek realizacji wychowania przedszkolnego.

Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. Wychowanie przedszkolne jest realizowane w:

• przedszkolach,
• oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych
• oraz w innych formach wychowania przedszkolnego (art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm. ).

W przypadku dzieci mających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 7 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat (art. 31 ust. 2 UPO).

W szczególnie uzasadnionych przypadkach wychowaniem przedszkolnym może także zostać objęte dziecko, które ukończyło 2,5 roku, ale o tym będzie mowa w dalszej części artykułu (art. 31 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm. ).

Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego. Obowiązek ten rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat. W przypadku dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego obowiązek ten rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko rozpocznie spełnianie obowiązku szkolnego (art. 31 ust. 4 i ust. 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.).

Dzieci w wieku 3–5 lat mają prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego. Dziecko uzyskuje prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy 3 lata (art. 31 ust. 6 i ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.).

Zapewnienie dzieciom miejsca w przedszkolu.

Zapewnienie warunków do korzystania z prawa do wychowania przedszkolnego oraz warunków do realizowania obowiązku odbywania rocznego przygotowania przedszkolnego jest zadaniem własnym gminy (art. 31 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm. ). Zadanie to gmina realizuje w ten sposób, że zapewnia dziecku możliwość korzystania z wychowania przedszkolnego w:

• publicznym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w publicznej szkole podstawowej lub publicznej innej formie wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez gminę, lub
• publicznym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w publicznej szkole podstawowej lub publicznej innej formie wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez inną osobę prawną lub osobę fizyczną, położonych na obszarze gminy, lub
• niepublicznym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w niepublicznej szkole podstawowej lub niepublicznej innej formie wychowania przedszkolnego, o których mowa odpowiednio w art. 17 ust. 1, art. 19 ust. 1 i art. 21 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1400 z późn. zm.), położonych na obszarze gminy.

Zgodnie z obowiązującym prawem oświatowym, niepubliczne przedszkole otrzymuje na każdego ucznia dotację z budżetu gminy w wysokości równej 75% podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takiego ucznia niepełnosprawnego przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy (art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1400 z późn. zm.).

Przedszkole wyłonione w konkursie ofert.

Wybór placówki niepublicznej/placówek niepublicznych, w których dzieci mieszkające na terenie gminy będą mogły korzystać z wychowania przedszkolnego dokonywany jest w drodze otwartego konkursu ofert, zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1400 z późn. zm.) Wynika to z faktu, że gmina, która nie zapewnia wszystkim dzieciom, wobec których ma taki obowiązek, miejsca korzystania z wychowania przedszkolnego, jest zobowiązana przeprowadzić otwarty konkurs ofert dla:

• niepublicznych przedszkoli,
• szkół podstawowych, w których zorganizowano oddział przedszkolny, lub
• innych form wychowania przedszkolnego, art. 22 ust. 4 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1400 z późn. zm.)

Placówki niepubliczne wyłonione w otwartym konkursie ofert otrzymują na każde dziecko z budżetu gminy dotację w wysokości  równej podstawowej kwocie dotacji dla publicznych przedszkoli/oddziałów przedszkolnych/innych form wychowania przedszkolnego, natomiast na dziecko niepełnosprawne w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takie dziecko niepełnosprawne w:

• przedszkolach,
• oddziałach przedszkolnych,
• innej formie wychowania przedszkolnego,

w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy. Z tego też powodu nie mogą pobierać od rodziców dzieci opłat wyższych niż opłaty ustalone przez radę gminy na podstawie art. 52 ust. 1 pkt 1 o finansowaniu zadań oświatowych – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1400 z późn. zm.). Oczywiście dotyczy to dzieci, którym gmina ma obowiązek zapewnienia miejsca korzystania z wychowania przedszkolnego i które zostały skierowane do takiej placówki w związku z brakiem miejsc w przedszkolach gminnych. Wobec pozostałych dzieci te opłaty mogą być pobierane zgodnie ze statutem i umową zawartą z rodzicami.

Organ prowadzący niepubliczne przedszkole, przystępując do konkursu, zobowiązuje się do funkcjonowania całego przedszkola na zasadach określonych w art. 17 ust. 1 ustawy
o finansowaniu zadań oświatowych – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1400 z późn. zm.)  t.j:

1) spełnianiu warunków określonych w art. 13 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, z tym że czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki, nie może być krótszy niż czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony przez radę gminy dla przedszkoli prowadzonych przez gminę,

2) pobiera opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego nie wyższe niż opłaty ustalone przez radę gminy na podstawie art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych,

3) prowadzi dokumentację przebiegu nauczania, wychowania i opieki ustaloną dla publicznych przedszkoli,

4) liczba uczniów w oddziale przedszkolnym nie jest wyższa niż liczba uczniów w oddziale publicznego przedszkola określona w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 2736 z późn. zm.),

5) zapewnia uczniom pomoc psychologiczno-pedagogiczną zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach – (tekst jedn.  Dz. U. z 2023 r., poz. 1798 z późn. zm.),

6) stosuje zasady przyjmowania do publicznych przedszkoli określone w rozdziale 6 ustawy – Prawo oświatowe – (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.).

Zatem, osoba prowadząca niepubliczne przedszkole po spełnieniu warunków określonych w ustawie – Prawo oświatowe może przystąpić do otwartego konkursu ofert i ubiegać się o dotację w wysokości 100% równej podstawowej kwocie dotacji dla publicznych przedszkoli/oddziałów przedszkolnych/innych form wychowania przedszkolnego, natomiast na dziecko niepełnosprawne w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takie dziecko niepełnosprawne:

Wiek dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym

Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata. Oznacza to, że w rekrutacji w odniesieniu do wszystkich kandydatów należy stosować te same kryteria – niezależnie od tego, w którym miesiącu danego roku kalendarzowego dziecko ukończyło lub ukończy 3 lata.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach wychowaniem przedszkolnym może także zostać objęte dziecko, które ukończyło 2,5 roku (art. 31 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.). Należy przez to rozumieć, że za zgodą dyrektora do:

• przedszkola,
• oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub
• innej formy wychowania przedszkolnego

może zostać przyjęte dziecko, które 3 lata skończy w następnym roku kalendarzowym po roku, w którym rozpoczął się rok szkolny, na który ma zostać zapisane.

Wskazanie w ustawie, że dziecko, które ukończyło 2,5 roku, może także zostać objęte wychowaniem przedszkolnym w szczególnie uzasadnionych przypadkach oznacza, że przyjęcie takiego dziecka do placówki wychowania przedszkolnego nie jest obowiązkowe i podlega uznaniowej ocenie. Jako szczególnie uzasadniony przypadek można uznać zarówno określoną sytuację rodzinną, jak również szybszy rozwój fizyczny, psychiczny i intelektualny, który powoduje, że objęcie dziecka opieką żłobkową jest nieadekwatne. Każdy przypadek musi być rozstrzygany indywidualnie. Dzieci 2,5-letnie nie uczestniczą w procesie rekrutacji. Mogą one być przyjęte w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli po przeprowadzeniu postępowania – rekrutacji zasadniczej oraz rekrutacji uzupełniającej placówka nadal będzie dysponowała wolnym miejscami w grupach dzieci 3-letnich.

W odniesieniu do oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych nie stosuje się pojęcia zamieszkania w obwodzie.

Liczba wolnych miejsc w przedszkolu.

Postępowanie rekrutacyjne do publicznych:

• przedszkoli,
• oddziałów przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych i
• publicznych innych form wychowania przedszkolnego.

przeprowadza się co roku na kolejny rok szkolny na wolne miejsca w tych placówkach (art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.). W związku z tym liczba wolnych miejsc w przedszkolu powinna zostać ustalona przed rozpoczęciem postępowania rekrutacyjnego.

Ustalenie liczby wolnych miejsc w przedszkolu jest możliwe po odebraniu i rozpatrzeniu deklaracji rodziców o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego przez dzieci uczęszczające już do przedszkola. Rodzice muszą złożyć taką deklarację w terminie 7 dni poprzedzających termin rozpoczęcia postępowania rekrutacyjnego. Dopiero po upływie terminu na złożenie deklaracji dyrektor wie, iloma wolnymi miejscami dysponuje przedszkole.

Liczba dzieci w oddziale przedszkola wynosi nie więcej niż 25 (§ 5 ust. 1 rozporządzenia MEN z 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 2736 z późn. zm.). Oddział ten ma obejmować dzieci w zbliżonym wieku, z uwzględnieniem ich potrzeb, zainteresowań, uzdolnień oraz rodzaju niepełnosprawności.

Gdyby powstał oddział integracyjny w przedszkolu ogólnodostępnym, to liczba dzieci nie mogłaby przekroczyć 20 dzieci, w tym nie więcej niż 5 dzieci niepełnosprawnych (minimum 1 dziecko niepełnosprawne).

Nieprzyjęcie dziecka do przedszkola z uwagi na brak miejsc.

W razie nieprzyjęcia dziecka do żadnego ze wskazanych w czasie rekrutacji przedszkoli, Burmistrz jest obowiązany pisemnie wskazać rodzicom, nie później niż przed rozpoczęciem postępowania uzupełniającego, inne przedszkole, oddział przedszkolny w szkole podstawowej, albo inną formę wychowania przedszkolnego, które mogą przyjąć dziecko (art. 31 ust. 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe –  tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm. ). Przepis wyraźnie stanowi, że wskazanie przedszkola następuje nie później niż przed rozpoczęciem postępowania uzupełniającego.

Przepisy prawa oświatowego zostały skonstruowane w taki sposób, aby wskazanie przedszkola, do którego może zostać przyjęte dziecko, miało miejsce przed rozpoczęciem postępowania uzupełniającego w tym przedszkolu. Dzięki temu rekrutacja uzupełniająca jest uruchamiana na taką liczbę miejsc, jaką dysponuje po podjęciu decyzji o tym, czy dane wskazane przedszkole zostało wybrane przez rodziców.

Przykład

W gminie zakończyła się rekrutacja do przedszkoli. Nie wszystkie dzieci zostały w danym przedszkolu przyjęte. Po ogłoszeniu listy dzieci przyjętych i nieprzyjętych Burmistrz pismem wskazał rodzicom dzieci nieprzyjętych przedszkola o zbliżonym czasie pracy, w których są wolne miejsca. Czy te dzieci są przyjmowane z automatu na wolne miejsca w danym przedszkolu na podstawie wyników zakończonej rekrutacji, czy rodzice są wyłącznie informowani, a dzieci muszą przystąpić do rekrutacji uzupełniającej? Przyjęcie na miejsca wskazane przez Burmistrza następuje na podstawie oświadczenia woli złożonego przez rodziców. Postępowanie uzupełniające może rozpocząć się dopiero po wskazaniu rodzicom przedszkola, oddziału przedszkolnego lub innej formy wychowania przedszkolnego.

Jeżeli rodzice nie zdecydują się na wybranie wskazanego przedszkola, Burmistrz nie ma obowiązku wskazywania kolejnego, ponieważ wypełnił już obowiązek.

Wyjątkiem będzie oczywiście sytuacja dzieci realizujących roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne w danym roku szkolnym. Tym dzieciom Burmistrz musi zapewnić miejsce w przedszkolu/oddziale przedszkolnym/innej formie wychowania przedszkolnego. Czytelników odsyłamy również do stron internetowych poszczególnych placówek, którymi zainteresowani są rodzice, gdzie zamieszczane będą szczegółowe informacje właściwe dla danej jednostki np. regulaminy rekrutacji w tym również szczegółowe terminy poszczególnych etapów rekrutacji.