Strategia rozwiązywania problemów społecznych dla gminy Niepołomice na lata 2021-2027 została przyjęta uchwałą nr XXXIII/426/21 Rady Miejskiej w Niepołomicach z 24 czerwca 2021 r.

W dokumencie wyodrębniono następujące cele strategiczne i operacyjne:

CEL STRATEGICZNY 1: Wsparcie rodziny oraz zapewnienie dzieciom i młodzieży warunków do rozwoju

Cel strategiczny 1.1: Opieka nad dzieckiem i pomoc rodzinom niewydolnym wychowawczo

• Edukacja rodzin w zakresie właściwego wypełniania ról rodzicielskich oraz promowanie prawidłowego modelu rodziny.
• Kontynuowanie pracy socjalnej z rodzinami mającymi trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w szczególności z rodzinami wymagającymi ochrony macierzyństwa lub wielodzietności.
• Działanie asystentów rodziny (podnoszenie kwalifikacji asystentów rodziny, by mogli skutecznie pomagać rodzinom, które potrzebują tego wsparcia).
• Objęcie rodzin dysfunkcyjnych profesjonalną pomocą, w tym m.in. pomocą poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.
• Udzielanie wsparcia rodzinom będącym w ciężkiej sytuacji materialnej z sytemu pomocy społecznej oraz świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych.
• Organizowanie programów integracyjnych oraz szkoleniowych skierowanych dla rodzin dysfunkcyjnych, tworzenie grup samopomocowych.
• Zapewnienie rodzinom oraz osobom samotnie wychowującym dziecko/dzieci szerszego dostępu do bezpłatnego poradnictwa specjalistycznego (rodzinnego, psychologicznego, pedagogicznego oraz prawnego).
• Opracowywanie i wdrażanie programów i projektów na rzecz rodziny i dziecka, w tym współfinansowanych z funduszy zewnętrznych, np. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i z budżetu państwa (w ramach konkursów), podejmowanie współpracy w tym zakresie z organizacjami pozarządowymi.
• Pomoc skierowana w stronę cudzoziemców, polegająca m. in. na szeroko pojmowanej interwencji kryzysowej oraz tworzeniu lub przystępowaniu do istniejących już programów osłonowych, których adresatami będą cudzoziemcy.

Cel strategiczny 1.2: Zapewnianie dzieciom oraz młodzieży właściwego dostępu do kształcenia i wszechstronnego rozwoju

• Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży m.in. poprzez zwiększenie dostępności zajęć wyrównawczych, udzielanie pomocy w nauce przyznawanie stypendiów i zasiłków szkolnych.
• Podnoszenie jakości i warunków kształcenia w placówkach oświatowych, m.in. poprzez doskonalenie kadr nauczycielskich, modernizację placówek i ich doposażenie w niezbędny sprzęt (w tym komputerowy) oraz programy edukacyjne.
• Podejmowanie działań w kierunku zwiększenia w gminie dostępu do opieki przedszkolnej oraz zapewnienia opieki nad dziećmi do lat 3.
• Zapewnienie pomocy specjalistycznej, wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży.
• Tworzenie i rozwijanie oferty placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży.
• Zwiększenie dostępu dzieci i młodzieży do alternatywnych form spędzania czasu wolnego, m.in. poprzez rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych przy wykorzystaniu zasobów oświatowych, kulturalnych i sportowo-rekreacyjnych gminy; rozwijanie infrastruktury umożliwiającej spędzanie czasu wolnego oraz rozwój uzdolnień i zainteresowań dzieci i młodzieży, organizowanie wypoczynku.
• Integrowanie i koordynowanie działań na rzecz rodziny i dziecka w gminie poprzez stałą współpracę placówek oświatowych i kulturalnych, jednostek pomocy społecznej i ochrony zdrowia, policji, sądu rejonowego i kuratorów sądowych, organizacji pozarządowych.
• Profilaktyka psychiatryczno-pedagogiczna skierowana w stronę dzieci i młodzieży, odpowiadająca na wciąż rosnące problemy z depresją, próbami samobójczymi, lękami społecznymi oraz innymi zaburzeniami rozwoju dzieci i młodzieży.

Cel strategiczny 1.3: Zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie ochrony zdrowia oraz zdrowego stylu życia

• Promowanie zdrowia i prowadzenie profilaktyki zdrowotnej.
• Zapewnianie mieszkańcom dostępu do świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, zwiększenie dostępności usług specjalistycznych.
• Rozwijanie infrastruktury umożliwiającej aktywne spędzanie czasu wolnego.
• Poszerzenie działalności Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wieliczce.

CEL STRATEGICZNY 2: Przeciwdziałanie ubóstwu i bezrobociu

Cel strategiczny 2.1: Wsparcie dla osób i rodzin ubogich oraz zapewnienie im bezpieczeństwa socjalnego

• Monitorowanie bezpieczeństwa socjalnego mieszkańców w gminie.
• Udzielanie wsparcia osobom/rodzinom będącym w ciężkiej sytuacji materialnej poprzez działanie pomocy finansowej i rzeczowej Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
• Zaspokajanie podstawowych potrzeb dzieci pochodzących z rodzin ubogich poprzez organizowanie dożywania w szkołach, wyposażenia ich w podręczniki, pomoce szkolne czy odzież, a także organizowanie wypoczynku oraz czasu wolnego.
• Poszerzenie w gminie zasobów mieszkań komunalnych, tworzenie nowych mieszkań socjalnych oraz mieszkań chronionych.
• Praca socjalna ukierunkowana na wzmacnianie potencjału osób i rodzin w przezwyciężaniu trudnej sytuacji życiowej z wykorzystaniem ich uprawnień, zasobów i możliwości (m.in. motywowanie do podnoszenia kwalifikacji, poszukiwania zatrudnienia; edukacja w zakresie umiejętnego gospodarowania budżetem domowym).
• Opracowanie, realizacja lub współudział w realizacji programów i projektów na rzecz zagrożonych i dotkniętych wykluczeniem społecznym, w tym współfinansowanych z funduszy zewnętrznych, np. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej oraz z budżetu państwa (w ramach konkursów).

Cel strategiczny 2.2: Wsparcie dla osób bezrobotnych

• Monitorowanie skali zjawiska bezrobocia na terenie gminy.
• Budowanie sieci współpracy pomiędzy instytucjami i organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz rozwiązywania problemu bezrobocia.
• Działalność informacyjna dla osób bezrobotnych o możliwościach pomocowych, dostępnych formach wsparcia.
• Realizowanie szkoleń oraz warsztatów aktywizujących dla osób bezrobotnych.
• Organizowanie kursów mających na celu zwiększenie kwalifikacji osób bezrobotnych/ nieaktywnych zawodowo.
• Zatrudnianie bezrobotnych w ramach aktywnych form, przeciwdziałania bezrobociu (roboty publiczne, prace interwencyjne, prace społecznie użyteczne, staże, przygotowanie zawodowe itp.).
• Doradztwo zawodowe (nauka umiejętnego wykorzystania własnych zasobów).
• Szczególne wsparcie na rynku pracy osób:
  • niepełnosprawnych,
  • młodych, dopiero wkraczających na rynek pracy,
  • bezrobotnych po 50 roku życia;
  • bezrobotnych, które utraciły zatrudnienie w wyniku zdarzeń jak np. pandemia Covid-19.
• Pomoc w utrzymaniu dotychczasowych miejsc pracy, wsparcie przedsiębiorców w ramach programów specjalnych jak np. tarczy antykryzysowej wprowadzonej w związku z pandemią Covid-19.
• Podejmowanie działań skupiających się na pozyskaniu inwestorów mogących zapewnić nowe miejsca pracy na terenie gminy; wsparcie przedsiębiorczości.
• Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się wspieraniem przedsiębiorczości i inicjatyw gospodarczych oraz rozwoju gminy, udzielaniem wsparcia osobom bezrobotnym, ubogim.

CEL STRATEGICZNY 3: Przeciwdziałanie uzależnieniom i przemocy w rodzinie

Cel strategiczny 3.1: Wsparcie dla osób i rodzin z problemami uzależnień

• Promowanie profilaktycznej działalności (informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej) obejmującej tematykę rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii.
• Zapewnienie dostępu do pomocy terapeutycznej, rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu/narkotyków.
• Zapewnienie wsparcia psychologicznego czy prawnego osobom uzależnionym od alkoholu/narkotyków oraz osobom współuzależnionym.
• Motywowanie osób uzależnionych do podjęcia leczenia (MGKRPA).
• Motywowanie osób współuzależnionych do udziału w spotkaniach grup wsparcia.
• Działalność Punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin.
• Współpraca z organizacjami pozarządowymi, które działają na rzecz osób dotkniętych problemem alkoholowym/narkomanii.
• Wsparcie działalności szkół, Policji, ośrodków zdrowia w profilaktyce uzależnień.
• Szkolenia dla pracowników socjalnych oraz członków MGKRPA, realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania problemom uzależnień.
• Prowadzenie i udział w kampaniach edukacyjnych poświęconych tematyce uzależnień, promocja trzeźwości i zdrowego trybu życia (m.in. organizacja imprez profilaktycznych, eventów).
• Realizowanie programów profilaktyczno- edukacyjnych w szkołach, placówkach kulturalnych, klubach sportowych, świetlicach.
• Podejmowanie działań mających na celu tworzenie grup wsparcia dla osób dotkniętych problemami uzależnień oraz dla współuzależnionych, wsparcie istniejących już grup: AA „Bronisław” i Klubu Abstynenta Niepołomni im. Leonarda Mazgaja „Lenka”.
• Ograniczenie promocji napojów alkoholowych (m.in. poprzez kontrolę punktów sprzedaży napojów alkoholowych w zakresie przestrzegania przepisów wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi).
• Realizowanie okresowej diagnozy problemów społecznych mającej na celu monitorowanie skali problemu uzależnień.

Cel strategiczny 3.2: Wsparcie dla rodzin, w których występuje problem przemocy w rodzinie

• Zwiększanie skuteczności oraz dostępności pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie.
• Zagwarantowanie ochrony oraz udzielenia pomocy osobom, które doświadczają przemocy w rodzinie (m.in. interwencja kryzysowa, udzielanie schronienia, pomocy finansowej, psychologicznej i prawnej).
• Udzielanie pomocy w ramach procedury „Niebieskie Karty”.
• Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej oraz korekcyjno- edukacyjnej dla sprawców przemocy w rodzinie.
• Działalność Punktu Informacji, Wsparcia i Pomocy Ofiarom i Sprawcom Przemocy w Rodzinie.
• Promowanie profilaktycznej działalności (informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej) obejmującej tematykę rozwiązywania problemów związanych z przemocą w rodzinie.
• Prowadzenie i udział w kampaniach edukacyjnych poświęconych tematyce przemocy w rodzinie.
• Prowadzenie działań edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży dotyczących przemocy/agresji – realizacja warsztatów psychoedukacyjnych.
• Realizacja działań mających na celu podniesienie świadomości społecznej na temat przemocy w rodzinie, a także uwrażliwienie społeczności lokalnej na występowanie tego problemu.
• Zwiększanie kompetencji pracowników służb zajmujących się realizacją zadań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie (szkolenia pracowników socjalnych, ZI, GKRPA).
• Podejmowanie działań mających na celu tworzenie grup wsparcia dla osób dotkniętych problemami przemocy w rodzinie.
• Prowadzenie kampanii informacyjnych dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie na temat instytucji działających w tym obszarze oraz zakresu świadczonej pomocy.
• Wsparcie dzieci z rodzin, w których obecny jest problem przemocy w rodzinie.
• Realizowanie okresowej diagnozy problemów społecznych mającej na celu monitorowanie skali problemu przemocy w rodzinie.

CEL STRATEGICZNY 4: Wsparcie osób starszych i niepełnosprawnych

Cel strategiczny 4.1: Likwidacja barier architektonicznych i społecznych

• Monitorowanie sytuacji osób starszych i niepełnosprawnych, diagnoza potrzeb.
• Udzielanie wsparcia finansowego i rzeczowego osobom starszym i niepełnosprawnym przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
• Podejmowanie działań mających na celu likwidację barier architektonicznych i komunikacyjnych.
• Zapewnienie dostępu do rehabilitacji i pomoc w zaopatrzeniu w sprzęt rehabilitacyjny.
• Zapewnienie pomocy psychologicznej dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
• Organizacja opieki wytchnieniowej dla opiekunów osób niepełnosprawnych.
• Podniesienie jakości i dostępności usług rehabilitacyjnych dla osób starszych.
• Wsparcie organizacji i instytucji (filii) działających na terenie gminy na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych.
• Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, które działają na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych.
• Poszerzenie oferty spędzania czasu wolnego dla osób starszych i niepełnosprawnych (m.in. organizacja spotkań integracyjnych, warsztatów, imprez, wycieczek).
• Propagowanie i organizowanie wolontariatu w odpowiedzi na potrzeby osób starszych.
• Profilaktyka i wsparcie psychiatryczno-pedagogiczne skierowane w stronę osób starszych i niepełnosprawnych, odpowiadające na wciąż rosnące problemy z samotnością, depresją oraz innymi zaburzeniami funkcjonowania w środowisku.

Cel strategiczny 4.2: Wsparcie i aktywizacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy

• Zapewnienie możliwości udziału osób niepełnosprawnych w kursach/szkoleniach, których celem jest zwiększanie kwalifikacji w celu podjęcia pracy.
• Realizacja projektów, które przewidują wsparcie na rynku pracy osób niepełnosprawnych (m.in. z PFRON).
• Podejmowanie działań ukierunkowanych na tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych lub przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych w zakładach pracy.

CEL STRATEGICZNY 5: Wsparcie aktywności społecznej i obywatelskiej mieszkańców gminy

Cel strategiczny 5.1: Rozwój infrastruktury społeczno-kulturalnej

• Zagospodarowanie przestrzeni publicznej na funkcjonalne i atrakcyjne dla mieszkańców tereny rekreacji i wypoczynku.
• Organizacja wydarzeń kulturalnych, sportowych, rozrywkowych.
• Modernizacja i wyposażenie obiektów publicznej infrastruktury kulturalnej.

Cel strategiczny 5.2: Rozwój społeczeństwa obywatelskiego

• Realizowanie zadań z zakresu rozwiązywania problemów społecznych przy szerszej współpracy z sektorem pozarządowym oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego.
• Wspieranie organizacyjne, prawne i lokalowe powstających i istniejących organizacji pozarządowych, promowanie ich działalności oraz udzielanie im pomocy w nawiązaniu współpracy międzynarodowej oraz w pozyskiwaniu środków z innych niż budżet samorządu źródeł finansowania.
• Zachęcanie mieszkańców gminy do udziału w rozwiązywaniu lokalnych problemów społecznych – samoorganizowania się, samopomocy oraz tworzenia organizacji działających na rzecz społeczności lokalnej.
• Wspieranie lokalnych inicjatyw społecznych.
• Propagowanie idei wolontariatu oraz pozyskiwanie wolontariuszy do udziału w realizacji zadań dotyczących rozwiązywania problemów społecznych.