Słomiróg
Na mapach: 49°59′N 20°11′E
Ludność: 543 (stan na 31.12.2023)
Powierzchnia: 127 ha
- Sołtys: Tadeusz Wojciechowski
Kontakt: tel. 698-416-862; tadeusz.wojciechowski@hotmail.com - Rada Sołecka: Magdalena Jachimczak, Jan Świątko, Karol Więsek, Grzegorz Więsek, Łukasz Kocemba
Położenie
Słomiróg leży na południowym skraju centralnej partii zachodniej części Kotliny Sandomierskiej, w mezoregionie Wysoczyzny Wielicko-Gdowskiej, w miejscu, w którym przechodzi ona w Zatokę Gdowską. Wieś ma charakter wielodrożnicy, ale tworzącej ścisłe skupisko domów i zagród przy trzech drogach. Jedna z nich przebiega wzdłuż całej wsi i łączy Zagórze z Bodzanowem. Słomiróg słynie z dużej liczby drewnianych domów o tradycyjnej dla tych okolic architekturze. Domy były budowane na zrąb, często nie oszalowane, z szerokimi okapami, podpartymi wysuniętymi na zewnątrz belkami sufitowymi. Widoczne na zewnątrz bierwiona uszczelnione były gliną, malowaną na różne kolory, najczęściej na niebiesko, co w krajobrazie wsi tworzyło rodzaj barwnej mozaiki. Obecnie są jeszcze cztery domy w paski.
Historia
Nazwa wsi jest trudna do wyjaśnienia. Nie jest związana z żadnym słowiańskim czy średniowiecznym imieniem czy przydomkiem. W dokumentach historycznych notowano różne jej warianty, m.in. Slomirog (lata 1470-1480), Złomirog (1581 r.), Złomirogi (1680 r.). Pierwsza wiarygodna informacja o wsi pochodzi z końca XIII w. Przywilej biskupa krakowskiego Pawła z Przemiankowa, mówiący o ugodzie między Piotrem, proboszczem z Bodzanowa a klasztorem w Staniątkach, wystawiony w 1281 r. dotyczył m.in. Zagórza, Podłęża, Zakrzowa, ale także Słomiroga i kilku innych wsi. Klasztor w Staniątkach utracił te ziemie w 1945 r., kiedy to zostały one uwłaszczone przez państwo. U schyłku XIX w. wieś Słomiróg liczyła ok. 40 domów. Pierwszym wójtem był Karol Jachimczak, poważany i dość przebiegły gospodarz z 40-morgówki. Jego zasługą było zdobycie tzw. pastwisk w Staniątkach. Po pewnym czasie, gdy przestano wypasania bydła, podzielono je między większych gospodarzy, a następnie uwłaszczono. Na przełomie XIX i XX wieku wójtami byli Andrzej Jachimczak, najmłodszy syn drugiego wójta Karola, Jan Pieprzyca i Józef Augustynek – aż do 1935 r., kiedy to Rada Gminna Słomiroga wraz z wójtem Augustynkiem wyrazili zgodę na likwidację samodzielnej jednostki, włączając wieś do Zagórza. Pierwszym sołtysem gromady Zagórze – Słomiróg został Franciszek Klima z Zagórza. Taki stan utrzymał się do 1945 r. Dużo mienia wiejskiego zostało przygrodzone do parcel sąsiadujących rolników. Za wójta Jana Pieprzycy próbowano przywrócić stan faktyczny. Takim mieniem stała się parcela zakupiona od Wojciecha Szeląga w 1911 r., zakontraktowana jako Fundusz Szkoły Ludowej w Słomirogu, na której jednak szkoła nie stanęła, gdyż wieś przyłączyła się w 1930 r. do budowy wspólnej szkoły w Zagórzu. Mimo kłopotów, jakie wynikały ze wspólnego nauczania dzieci z Zagórzem, nie zdołano się od Zagórza odłączyć. Krajowa Rada Szkolna we Lwowie zezwoliła na utworzenie w Słomirogu klasy eksponowanej. Nauka odbywała się u Karola Puchały, a poprzednio u Wojciecha Pieprzycy na Wygonie pod numerem 8. Po wyzwoleniu Polskie Władze Oświatowe zlikwidowały klasę eksponowaną w Słomirogu. I od tej pory dzieci musiały uczęszczać do szkoły w Zagórzu.
Środowisko
Całość sołectwa leży na glinach lessowych. Większość z nich to gleby chronione dla celów rolniczych (klasy I-IVa).
Kościół
Wieś należy do parafii w w Bodzanowie w dekanacie wielickim.
Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Bodzanów 1, 32-020 Wieliczka
tel. 12 250 72 57
www.parafia-bodzanow.pl
msze: sb 18, nd i św 7, 9, 10.30 (od Wszystkich Świętych do Wielkanocy), 12
odpust: Świętych Apostołów Piotra i Pawła – 29 czerwca
Klub Kultury
Ludowy Klub Sportowy „Tęcza” Słomiróg
Informacje o klubach piłki nożnej działających w gminie
Ochotnicza Straż Pożarna
Informacje o jednostkach OSP w gminie
Koło Gospodyń Wiejskich
Koło Gospodyń Wiejskich w Słomirogu istnieje od 1965 r. W 1984 r. KGW i Rada Sołecka, ze znaczącą pomocą mieszkańców, odkupiły od państwa Adamskich działkę o powierzchni 10 arów, przylegającą do budynku Domu Kultury. Koło organizowało imprezy dochodowe takie jak: sylwester, dożynki, zabawy andrzejkowe. Imprezy te były również okazją do integracji lokalnej społeczności z mieszkańcami sąsiednich wiosek. Zapraszano zespoły ludowe z okolicznych miejscowości, dając im możliwość zaprezentowania swoich umiejętności. Działalność KGW przynosiła niemałe dochody, które przeznaczano m.in. na wyposażenie Domu Kultury, głównie na zakup sprzętu gastronomicznego. Niedawno panie postanowiły dodać do nazwy KGW drugi człon: „Babeczki z klasą”.
kliknij mapę, żeby powiększyć
