Podłęże
Na mapach: 50°00′48,57″N 20°09′58,81″E
Ludność: 2175 (stan na 31.12.2023)
Powierzchnia: 570 ha
- Sołtys: Agata Świętek
Kontakt: tel. 696 009 263; agatakonrad.porozumienie@gmail.com - Rada Sołecka: Małgorzata Maślona, Marta Rudek, Piotr Ślusarek, Jarosław Tomczyk, Konrad Klima, Damian Sosiński, Joanna Lebiest, Grzegorz Domoń, Andrzej Baran
Położenie
Sołectwo Podłęże położone jest w pobliżu zachodniego skraju Kotliny Sandomierskiej, na pograniczu Doliny Wisły i Wysoczyzny Wielicko-Gdowskiej. Granica miedzy tymi mezoregionami przebiega nieomal dokładnie wzdłuż linii kolejowej łączącej Kraków z Tarnowem.
Na terasie zalewowej Wisły, na której mieści się północna część Podłęża, rozciągają się przeważnie podmokłe łąki, a na terenach nieco wzniesionych – grunty uprawne oraz niewielkie grupy zabudowań, zwane Przymiarkami i Drwinią. Przez zachodni skraj wsi przepływa potok Podłężanka z dopływem Przebieczanką, zwanym też Zakrzówkiem.
Przez Podłęże przebiega autostrada A4, droga wojewódzka nr 964 łącząca Wieliczkę z Niepołomicami oraz linia kolejowa z Krakowa do Tarnowa i Przemyśla.
Nazwa Podłęże
Nie znamy etymologii nazwy Podłęże. Ale… legenda głosi, że król Władysław Jagiełło wybrawszy się na polowanie do Puszczy Niepołomickiej, napotkał na swojej drodze kąsające się węże. Wystraszony lekko krzyknął „Podłe węże!”. Z biegiem lat uległo to skróceniu do Podłęże i przylgnęło jako nazwa do znajdującej się niedaleko osady jako Podłęże.
Historia
Pierwsza historyczna wzmianka o wsi Podłęże pochodzi z 1242 roku. Wynika z niej, że główny fundator klasztoru benedyktynek w Staniątkach, w nieokreślonym bliżej czasie otrzymał tę wieś od benedyktynów z Tyńca, a w zamian oddał im swoją wieś Woźniki koło Wadowic.
Historyczne centrum wsi skupiło się na skraju prawej terasy Podłężanki (wzdłuż obecnej ulicy Kaplicznej i przy skrzyżowaniu z ulicą Wąską). Niedaleko na wschód znajdował się ośrodek folwarczny. Po wybudowaniu stacji kolejowej pod koniec XIX w. w jej kierunku nastąpiła nowa intensywna rozbudowa.
W czasie okupacji niemieckiej, 2 lutego 1944 r. jednostki SS i Gestapo dokonały egzekucji 50 Polaków, więźniów politycznych w odwecie za nieudany zamach na generalnego gubernatora Hansa Franka, którego dokonała Armia Krajowa w styczniu 1944 r.
Kościół parafialny pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski wznosi się w centrum wsi, w pobliżu rozwidlenia dróg do Niepołomic i Staniątek. Kamień węgielny został położony w 1959 r., a budowa została zakończona w 1962 r.
W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Podłęże.
Osada celtycka
W 2008 r., podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenach przeznaczonych pod budowę autostrady, odkryto w Podłężu największą w Polsce osadę Celtów z III-II w. p.n.e., składającą się z 17 chat. Odkryto tutaj m.in. przedmioty codziennego użytku, monety, ozdoby.
Zabytki
Najcenniejszymi zabytkami na terenie Podłęża są: cmentarz z okresu I wojny światowej z 1914 roku, kaplica pw. św. Józefa – murowana z lat 1914-1917, szkoła murowana z lat 1938-1939 r., dworzec kolejowy zbudowany w latach 1880-1890 oraz kościół parafialny.
W 1958 roku z inicjatywy ks. Fidelusa, proboszcza parafii w Niepołomicach oraz mieszkańców Podłęża rozpoczęto zbieranie ofiar na budowę kościoła we wsi. Rok później położono kamień węgielny. 2 maja 1964 r. kościół został konsekrowany przez ówczesnego abp. Karola Wojtyłę. W 1978 r. wyłączono z parafii Niepołomice i utworzono nową parafię w Podłężu.
Staraniem miejscowego społeczeństwa, głównie rodzin pomordowanych przez hitlerowców, w 30. rocznicę stracenia 16 osób, na frontonie kościoła umieszczono marmurową tablicę pamiątkową: „Pamięci Uczestników Walk Konspiracyjnych o Wolność Ojczyzny i Kościoła w XXX Rocznicę aresztowania Bohaterskim Synom, Wierni z Podłęża”.
31. sierpnia 2014 r. na miejscowym cmentarzu odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary II wojny światowej, pochodzące z terenu parafii Podłęże, a nie mające swoich grobów.
Parafia
Parafia pw. NMP Królowej Polski
Filia Biblioteki Publicznej
Informacje o bibliotece i jej filiach
Ochotnicza Straż Pożarna w Podłężu
Klub Sportowy „Piłkarz” Podłęże
Informacje o klubach sportowych
Przedszkole
Samorządowe Przedszkole im. Św. Kingi
Szkoła Podstawowa
Szkoła Podstawowa im. św. Jadwigi Królowej Polski
Przychodnia Rejonowa w Podłężu
Koło Gospodyń Wiejskich
Koło Gospodyń Wiejskich w Podłężu zostało założone w 1994 r. Obecnie liczy ok. 25 osób. Skupia się na organizowaniu spotkań okolicznościowych dla członkiń koła, sporządzaniu wieńców dożynkowych oraz współpracy ze wszystkimi organizacjami takimi jak Straż Pożarna, szkoła, przedszkole.
Koło Emerytów i Rencistów
KEiR powstało w maju 1994 r. Aktualnie liczba członków wynosi ok. 35 osób. Koło rokrocznie organizuje spotkania robocze i okolicznościowe oraz wycieczki turystyczno-krajoznawcze dla swoich członków.
kliknij mapę, żeby powiększyć
