14 października w Nadleśnictwie Niepołomice odbyło się spotkanie w ramach cyklu „Poznaj gospodarza – Zrozum las”, organizowanego przez Lasy Państwowe. Na wydarzenie zaproszeni zostali lokalni samorządowcy, przedstawiciele mediów, działacze społeczni oraz organizatorzy imprez sportowych w Puszczy Niepołomickiej.

Gospodarzami byli pełniący obowiązki Nadleśniczego Bogusław Młynarczyk, jego zastępca Michał Wieciech oraz pracownicy Nadleśnictwa.

Puszcza Niepołomicka dziś

Puszcza Niepołomicka to cenny kompleks leśny, położony między rzekami Wisłą i Rabą. Składa się z 8 leśnictw, z których każde zarządza obszarem od 1200 do 1800 hektarów. Wyjątkiem jest niewielkie Leśnictwo Kłaj, w którym jednak znajduje się ważna szkółka leśna. Praca w puszczy to codzienność dla leśniczych i podleśniczych, ale większość zadań, takich jak wycinka czy nasadzanie, zlecana jest firmom zewnętrznym.

Podczas spotkania nie tylko przybliżono uczestnikom strukturę nadleśnictwa, ale także podzielono się ciekawostkami o historii lasu. Na przykład, aż 47% drzew w Puszczy to sosny, posadzone w czasach rozbiorów oraz podczas II wojny światowej. Dominacja sosen to również efekt zmian hydrologicznych – osuszenie puszczy i regulacja koryta Wisły sprzyjają ich szybkiemu wzrostowi. Dorosły one do wieku rębności i są zastępowane innymi gatunkami.

22% powierzchni puszczy zajmują dęby, 11% olchy, 5% buki, a oprócz tego brzozy, modrzewie i inne drzewa.

Gospodarka leśna i ochrona przyrody

Lasy Nadleśnictwa Niepołomice pełnią funkcję gospodarczą – drzewa są wycinane w celu produkcji drewna. Jednak współczesna gospodarka leśna różni się od tej z przeszłości. Dawne rębnie zupełne ustąpiły miejsca rębniom złożonym, które pozwalają na stopniowe, bardziej zrównoważone pozyskiwanie surowca.

Ciekawym aspektem spotkania była rozmowa o ochronie przyrody. Puszcza Niepołomicka jest częścią obszaru Natura 2000 i mieści kilka rezerwatów przyrody, takich jak Wiślisko Kobyle czy Lipówka. Na terenie puszczy znajdują się również 32 pomniki przyrody, a w specjalnych strefach ochronnych gniazduje bocian czarny i sóweczka.

Ekologia i zagrożenia

Podczas spotkania poruszono także kwestie związane z korytarzami ekologicznymi. To trasy, którymi przemieszczają się zwierzęta, jednak coraz częściej są one przecinane przez ogrodzenia, zabudowania oraz autostradę. Prowadzi to do ograniczenia możliwości migracji zwierząt, co negatywnie wpływa na równowagę ekosystemu.

Nie bez znaczenia są również zagrożenia wynikające ze zmiennych warunków pogodowych. Lata 2016-2019 przyniosły liczne wichury, które znacząco uszkodziły drzewa. Z kolei w latach 2022 i 2023 intensywne opady śniegu, tzw. okiść, doprowadziły do poważnych strat w drzewostanach.

Aktywny udział uczestników

Roboczą częścią spotkania był wyjazd do Puszczy, gdzie uczestnicy mieli okazję osobiście wziąć udział w pracach leśnych. Sadzenie małych buków, zabezpieczanie ich przed zagryzaniem przez zwierzęta czy przegląd młodników to tylko niektóre z zajęć, w których braliśmy udział.

Leśnicy pokazali nam również techniki czyszczenia młodnika, czyli usuwania martwych i wadliwych drzew, które nie mają szans na dalszy wzrost. Zaprezentowali też działanie urządzeń służących do ścinki i zrywki drzew, ich pomianowania, sortowania oraz stemplowania.

Podczas tej praktycznej części uczestnicy nie tylko zdobywali wiedzę, ale także doświadczyli na własnej skórze, jak wymagająca i precyzyjna jest praca leśnika. Było to doskonałe uzupełnienie teoretycznej części warsztatów, które pozwoliły lepiej zrozumieć, jak ważną rolę pełni las w naszym codziennym życiu.

Podsumowanie

Wydarzenie „Poznaj gospodarza – Zrozum las” było nie tylko ciekawą lekcją o gospodarce leśnej, ale również przypomnieniem, jak ważne jest zrównoważone korzystanie z dóbr natury. Udział w warsztatach pozwolił nam zrozumieć, że las to nie tylko miejsce rekreacji, ale też źródło surowców, których używamy na co dzień. Leśnicy są nie tylko gospodarzami lasu, ale także strażnikami jego trwałości i rozwoju.